پژمان راهبر / pejmanrahbar@

 

سام ستارزاده

 

جمله «اگر من بروم، مربی بعدی فردا معجزه می‌کند.» هرچند طعنه‌آمیز بود، یکی از صحیح‌ترین حرف‌هایی بود که محمود فکری در دوران کوتاه سرمربیگری‌اش در استقلال زده ‌بود. استقلالی که با یک کلکسیون از مهاجمین گوناگون طراز اول برای گشودن دروازه نساجی، نفت مسجدسلیمان و سایپا به تکاپو می‌افتاد، حال پنج مرتبه خط دفاعی متشکل از محمد العویس، معتاز هوساوی و عبدالله حسون که همگی از بازیکنان برجسته فوتبال سعودی هستند را مغلوب خود می‌کند. حتی این حقیقت که الاهلی در لیگ داخلی عربستان نیز هر 6 بازی اخیرش را با شکست پشت سر گذاشته، از ارزش پیروزی به‌یادماندنی آبی‌ها در خاک سعودی نمی‌کاهد.

در تورنمنتی که النصر عربستان و شباب الاهلی امارات مقابل تازه‌واردهای گمنامی نظیر الوحدات اردن و استقلال دوشنبه حتی موفق به گلزنی نمی‌شوند، به‌ثمر رساندن ۵ گل مقابل تیمی پرستاره که با روی کار آمدن لارنتین ریجکامپ رومانیایی انگیزه از نو شروع‌کردن در لیگ قهرمانان را گرفته دست‌آورد قابل تحسینی است. امید گلزنی 84/2، ردوبدل‌شدن ۵۳۳ پاس با دقت ۸۸ درصد و شکسته‌شدن رکورد شوت‌زنی فصل (۲۰) نیز از دیگر آمار مثبت بازی استقلال – الاهلی هستند که همگی گواه تحول خط آتش استقلال هستند.

با این حال، شکنندگی پسران آبی در دفاع به اندازه کافی نگران‌کننده است. در نیمه نخست، تنها ۵ دقیقه تسلط الاهلی بر توپ و میدان کافی بود تا چند تهدید جدی روی دروازه رشید مظاهری شکل ‌بگیرد و سپس، اشتباه هروویه میلیچ، پنالتی منجر به گل سبزهای جده را تقدیم آنها کند. در نیمه دوم نیز یکی، دو اشتباه استقلالی‌ها می‌توانست نتیجه‌ای همچون تعویض پیروزی ۳ بر یک با تساوی پرگل 3 بر 3 داشته ‌باشد.

انسجام فنی، میل هجومی سیری‌ناپذیر برای گلزنی و تقویت روحی و روانی بازیکنان را همه در تیمی که زوج مجیدی – کمالوند ساخته‌اند، می‌بینیم اما ویژگی مثبت بزرگی که در کادر مجیدی وجود دارد و در کادر‌فنی محمود فکری به چشم نمی‌خورد، دیدگاه حرفه‌ای مربیان نسبت به پیروزی‌هاست. فکری صدرنشینی متزلزل آبی‌ها در لیگ را بارها به‌عنوان سند مقبولیت خود مطرح می‌کرد اما مجیدی بهتر از ما از ضعف‌های تیمش آگاه است و عنوان می‌کند: «5 گل زدیم و بردیم؛ ولی از فردا باید تنها به الشرطه عراق فکر کنیم». استقلال مجیدی گام نخستش را در لیگ قهرمانان با نهایت استحکام برداشت اما ویژگی ارزشمندتر نماینده آبی ایران در لیگ قهرمانان این است که به این 3 امتیاز و 5 گل قانع نیست؛ بلکه آسمان را سقف خود قرار داده.

احسان محمدی

 

 «این قضاوت بود شما کردی؟ این داور چهارم بود؟‌» نسل جدید نادر دست‌نشان را با این ویدیو به خاطر سپرد. بعد از بازی ملوان- نفت مسجد‌سلیمان در سال 1396 او که سرمربی ملوان بود وقتی بازی 2-صفر برده را با نتیجه 2-2 عوض کرد، داور چهارم را مقصر دانست و این کلیپ خلق شد. او البته چند بازی بعدتر از آن داور با دسته گل عذرخواهی کرد اما امروز خودش دست از دنیا شست، توپ فوتبال را زیر بغل زد و برای همیشه خداحافظی کرد.

 نسل جوان حق دارد از نادر دست‌نشان که اسطوره نساجی مازندران است تصویری به خاطر نداشته باشد، این هم یکی دیگر از مکافات‌های ماست که از نسل دهه 60 چند ویدیوی به درد بخور نداریم، چیزی‌ که بشود در روزهایی مثل این نگاه کرد و سندی داشت تا به جوان‌ترها بگوییم بازیکنانی که ما سنگ‌شان را به سینه می‌زدیم واقعاً ستاره بودند.

 نادر دست‌نشان را متخصص بالا‌بردن تیم‌های لیگ یکی لقب داده بودند. او مس کرمان، استیل آذین، نفت تهران و نفت آبادان را به لیگ برتر آورد و به عنوان یک مربی- مارکوپولو شناخته می‌شد که در کارنامه‌اش مربیگری نساجی مازندران، پیام مشهد، شهید قندی یزد، شهرداری بندرعباس، صنعت ساری، ابومسلم مشهد، سایپا شمال، ماشین سازی تبریز، ملوان انزلی، سپیدرود رشت و چند تیم دیگر را داشت. لقب «نادر امپراتور» و «نادر غول‌کش» را به او دادند.

 او کنار زمین همیشه پر‌سر و صدا و پرشور بود. فرقی نمی‌کرد سرمربی کدام تیم است، همه تیم‌ها برایش نساجی قائم‌شهر بودند. با تمام جان از بازیکنان دفاع می‌کرد و البته گاهی همین سر و صداها به قیمت کارت زرد و قرمز برایش تمام می‌شد. سبک خودش را داشت و چندان به منتقدین گوش نمی‌داد.

 دست‌نشان که برادر بزرگترش «رحیم» هم از قدیمی‌های نساجی بود، استایلی شبیه امیر قلعه‌نویی داشت، ترکه‌ای، باهوش و نترس. حتی چشم علی پروین را در همان دوران گرفت، دعوتش کرد به تیم اما یک مصدومیت بد‌موقع مسیر زندگی‌اش را عوض کرد، از بیشتر دیده شدن محروم ماند اما چشم و چراغ شهر شد، وقتی لیگ قدس برپا بود، کاپیتان منتخب مازندران بود، رکورددار گلزنی شد، به تیم ملی دعوت شد و ... .

 نساجی در دهه 60 با بازیکنانی مثل شهریار مرادی، غلامحسین رحمتی، حسین مسگرساروی، زنده‌یاد رضا سلیمی، محرم آقامحمدی، اسفندیار مهمان‌نواز، حسن خوردستان، زمان قلی‌نژاد، بیژن رحمانی، غلام شاه‌بابایی و سعید اوصیا و ... در سطح اول فوتبال ایران درخشید. نساجی یک‌بار حتی به عنوان نماینده ایران به جام قائد اعظم پاکستان اعزام شد و در حالی که تیم‌های ملی چین، پاکستان و بنگلادش در مسابقات حضور داشتند به مقام قهرمانی جام قائد اعظم رسید و نادر دست‌نشان آقای گل مسابقات شد.

 هافبکی که قائمشهری‌ها در بازی خداحافظی‌اش فریاد می‌زدند: «نادر تی لینگ دور بَگِردِم/ نادر دور پاهات بگردم» هرگز به آنچه شایسته‌اش بود به عنوان یک بازیکن دست نیافت. در عصری که رسانه‌ها تا این اندازه گسترده نبودند، بازی‌ها زنده پخش نمی‌شد، کسی شانس دیدن هایلایت (گُزیده) بازی یک بازیکن را نداشت و ... چطور می‌شد به همه مردم ایران گفت که پسر شماره 7 نساجی قائم‌شهر یک ستاره است؟ او در زمان بدی به دنیا آمد. مثل بسیاری از بازیکنان دهه 60 و 70 که بر بخت‌شان نفرین می‌فرستند.

 نادر دست‌نشان وقتی به عنوان سرمربی شناخته شد هم در لیستی قرار گرفت که همه آن را با «ف-ک» می‌شناختند. «ن. د» هم رفت توی لیست سیاه و گفتند حق ندارد در لیگ‌ برتر مربیگری کند. خودش تا آخرین روز می‌گفت دلیلش را نمی‌داند! از آن قصه‌هایی که هنوز هم کسی چرایی‌اش را نمی‌داند، «ف. ک»های مشهور برگشتند و ستاره شدند. از کنار زمین تا قاب تلویزیون اما سهم نادر دست‌نشان «ویروس» شد.

 کرونا باز هم یکی از چهره‌های نامدار را از تالار فوتبال ایران غارت کرد. نادر دست‌نشان در 60 سالگی بعد از مبارزه طولانی با بیماری کرونا جان باخت تا قائم‌شهری‌ها یکی دیگر از «امیدهای شهر خسته» را به خاک بسپارند... کنار آرزوهای دیگرشان.

(این مطلب پیشتر در سایت عصر ایران منتشر شده است)

 

نادر دست‌نشان هم رفت و فوتبال ایران را تنها گذاشت تا مازنی‌ها بمانند و خاطراتی که از او دارند. منتظر بعدی‌ها هم باید باشیم انگار. اوضاع کرونا ترسناک‌تر شده و ما هنوز منتظریم واکسنی برسد. چند نفر دیگر باید بروند تا واکسن بیاید؟

***

همیشه در عربستان بعد از باخت‌ها، مربی اخراج می‌شد، الان مدیر اخراج شده! البته فکر نکنید که دوستان روشنفکر شده‌اند. مدیر برکنار شده در همین مدت مربی‌اش را اخراج کرده بود و دیگر کوپنش پر شده بود. به زودی یکی دیگر می‌آید که در اخراج مربی رکورد قبلی‌ها را بشکند!

***

صالحی امیری در مورد گلایه‌های علیرضا دبیر و تمایل او برای دریافت بودجه بیشتر برای فدراسیون کشتی بیان کرد: «از فدراسیون کشتی تشکر می‌کنم که تلاش می‌کنند و این تلاش‌ها، نتایج خیلی خوبی به همراه دارد. باید اجازه بدهیم کشتی با شرایط باثبات به سمت المپیک برود. امیدوارم دبیر، وقتی با خزانه‌دار خودش بگذارد تا این خزانه‌دار، مسائل مربوط به بودجه و امور مالی را به او آموزش دهد. دبیر با مسائل بودجه و مالی آشنا نیست و ما 5/8 میلیارد تومان به حساب فدراسیون کشتی واریز کردیم که امضای خزانه‌دار را هم داریم.»

خلاصه اینکه آقای دبیر! یک وقتی بگذار و با خزانه‌دار فدراسیون آشنا شو! مرد مؤمن هر کسی رئیس فدراسیون می‌شود اول کار صاف  می‌رود دم اتاق مسئول خزانه‌ داری! شما هنوز با او آشنا هم نشده‌ای؟‌!

آشنا شو‌ ای عزیز!

***

بعد از حضور محمد نادری و آرمان رمضانی از تیم رقیب در تیم رقیب، میلانی‌ها هم قصد دارند یک مدافع از اینتر بخرند! آنها دست روی دی آمبروزیو گذاشته‌اند که تا جایی که ما خبر داریم نبی‌الله باقری‌های اینتر به حساب می‌آید. مرد حسابی برو لوکاکو را بخر! برو اریکسن را بخر!

دی آمبروزیو هم شد بازیکن؟ بعد هم باید اینتر از میلان بازیکن بردارد نه برعکس! کپی کردن هم بلد نیستید!

 

مازیار گیلکان

 

بعد از پیروزی ۵ - ۲ استقلال مقابل الاهلی در اولین بازی لیگ قهرمانان آسیا، ویدیویی از محمود فکری دست به دست می‌شود که در آن می‌‌پرسد: «اگر من بروم، جانشینم معجزه می‌کند؟» این‌ روزها پاسخ آن سؤال فکری پیدا شده است، اینکه مربی جانشین معجزه نمی‌کند اما می‌تواند تحولی ایجاد کند و تیم را از روندی بیهوده نجات دهد.

در استقلال مجیدی خبری از معجزه و شق‌القمر نیست اما خبرهای بسیاری پیدا می‌شود از افزایش کیفیت بازی تیم.

محمود فکری، سرمربی سابق استقلال مدتها تلاش کرد تا مقابل انتقادات مقاومت کند و هیچ نقدی را نپذیرد و تمام انتقادات را دشمنی و بدخواهی برای خودش و استقلال بداند اما واقعیت این بود که روش او پذیرفته نشد و فقط انتقادات را بیهوده جلوه داد، از این منظر که انتقاد از روند فنی استقلال را بی‌فایده کرد و نشان داد که کادر‌فنی استقلال علاقه‌ای به پذیرفتن هیچ نکته‌ای را در نقد کار خود ندارند.

محمود فکری به خبرنگاری که در کنفرانس خبری از او سؤالی پرسید، اینطور پاسخ داد: «گوشی شما آرم استقلال دارد و معلوم است استقلالی هستید ولی نباید بازیچه دست این و آن شوید و هر چیزی که می‌‌گویند را به کادر‌فنی انتقال بدهید. قدر کادر‌فنی خود را بدانید که در حال تلاش است.» همان روز هم مشخص بود فکری یا دچار این باور شده است که همه می‌خواهند به او آسیب برسانند و یا دچار این باور که باید چنین فضایی را بسازد و با خلق دشمن فرضی، خود را در موقعیت بهتری قرار دهد اما هر کدام از این تصورات به روند مربیگری او آسیب زد. فکری پیشتر نیز گفته بود: «متأسفانه ما هر کاری کنیم یک عده از دوستان هستند که ایراد می‌گیرند. تیم در صدر جدول هم که باشد و اختلاف امتیاز با تیم‌ها داشته باشیم از ما ایراد می‌گیرند و البته این خوب است. من خیلی خوشحالم که از ما ایراد می‌گیرند.» اما فکری تمام این انتقادات را دچار بدخواهی می‌دانست و این برداشت یا تحمیل این برداشت، هر دو خود آسیب‌رسان بود برای استقلال.

کار درباره فکری به جایی رسیده که دیگر بعید است او دیدگاه خود را درباره موج انتقادات تغییر دهد.

با حضور فرهاد مجیدی برای استقلال فراتر از تفاوت‌های فنی، باور تحول تیم با کادر‌فنی جدید کارساز شد. بی‌شک تغییر در تمرینات و تغییر در تفکر فنی تیم نیز مؤثر بود اما شاید این باور که کادر‌فنی جدید مسیرهای فنی بهتری را انتخاب می‌کند، بازیکنان را زودتر از اجرای تغییرات سر ذوق آورده باشد.

فرهاد مجیدی و فراز کمالوند با استقلال خیلی زود قدم‌های مهمی برداشتند. همکاری آنها برای استقلال پیروزی‌های سرنوشت‌ساز را به ارمغان آورد و چه بسا این روند به موفقیت‌های بزرگی برای استقلال منجر شود. محمود فکری و همکارانش اما از هر تغییری در مسیر فنی خود در وحشت بودند و خیال می‌کردند پذیرفتن انتقادات دور از شأن فنی آنهاست اما سرانجام نپذیرفتن انتقادات منجر به جدایی زودهنگام آنها پس از نیم‌فصل بود.

فرهاد مجیدی در استقلال فصل گذشته نیز توانست مربی مقبولی باشد. او بعد از استراماچونی و در موقعیتی سخت از پس کار برآمد و اگر آسیب‌های تعمدی مدیریت باشگاه نبود، شاید فصل را با یک جام تمام می‌کرد. این‌بار اما فرهاد مجیدی لابد باتجربه‌تر است، مسیرش را بهتر می‌شناسد و به همکاری‌اش با فراز کمالوند بر خلاف فصل گذشته، رسمیت بخشیده است. بخشی از مسیر فنی استقلال را فراز کمالوند تعیین می‌کند و این غیرقابل انکار است. استقلال مجیدی و کمالوند تا امروز و در فرصتی بسیار کوتاه به دل نشسته است و حمایت هواداران را پشت سر خود دارد اما فقط با ادامه این روند، چنین حمایتی دامنه‌دار خواهد شد.

 

سامان موحدی راد

 

همه قبول داریم که پیروزی استقلال برابر الاهلی در بهترین زمان و مکان ممکن رخ داد. اولین بازی بعد از سه سال در خاک عربستان با یک تیم عربستانی برای آنهایی که فوتبال را هم دنبال نمی‌کردند، جذاب بود. مهمتر از آن اما برای استقلال این اتفاق مهم بود. تیم نجات یافته از دست محمود فکری زیر نظر فرهاد مجیدی روزهای متفاوتی را پشت سر می‌گذارد و برای اینکه این تفاوت را بهتر از قبل نشان دهد، احتیاج به یک نمایش خیره‌کننده آسیایی هم داشت؛ جایی که بتوان دریافت عیار این مربی و تیم چیزی در حد لیگ ایران است یا فراتر از آن. نمایش اول استقلال بار دیگر اعتباری آسیایی به یکی از پر‌افتخارترین تیم‌های ایرانی حاضر در ACL داد اما همانطور که فرهاد مجیدی بهتر از هر کسی می‌داند و این جمله را به بعد از بازی به زبان آورد شادی این پیروزی تنها یک شب است و آنها حالا باید به الشرطه و الدحیل فکر کنند. خوابیدن در باد این پیروزی پر گل ممکن است آه و افسوس روزهای آتی را برای آنها به همراه داشته باشد. به ویژه اینکه اگر به بازی استقلال در روز اول خوب نگاه کنیم، شکنندگی خاصی را به ویژه در فاز دفاعی این تیم می‌بینیم. چیزی که ممکن است پشت پنج گل روز اول پنهان شود اما باید هرچه زودتر فکری برای آن کرد. البته فرهاد مجیدی نشان داده که پراشتها در مسیر بهبود عملکرد تیمش در حال حرکت است و این را می‌توان از احیای چند چهره خط هافبک استقلال به خوبی دریافت. نمایش خیره‌کننده مسعود ریگی که در تیم محمود فکری به یک بازیکن نیمکت‌نشین تبدیل شده بود و احیای فرشید اسماعیلی بخشی از این جریان است. گلزنی مهاجمان و ثبت پیروزی پر گل هم یکی دیگر از آن چیزهایی است که فرهاد به استقلال بازگردانده. با این حساب باید انتظار داشت که فرهاد هرچه زودتر تدبیری برای مشکل خط دفاعی هم بیندیشد.

میعاد نیک

 

استقلال در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا و در نخستین گام خود در عربستان سعودی مانند ققنوسی که از خاکستر برمی‌خیزد و آتش به‌جان کفتارها می‌اندازد، از آوارهای برجای مانده از دوران قشون‌کشی محمود فکری در رختکن آبی برخاست و نخستین ترکش‌های بین‌المللی خود را به قلعه سعودی‌ها روانه کرد. آبی‌پوشان بلافاصله پس از سکانداری مجدد فرهاد مجیدی با آغاز یک روند امیدوارکننده در مسابقات لیگ برتر، نوید این را داده بودند که از این تیم می‌توان انتظارات زیادی در آینده داشت اما تفکرات سرمربی جوان آبی‌ها خیلی زودتر از آن چیزی که انتظارش می‌رفت، پاسخ داد و الاهلی عربستان در شبی که از امتیاز میزبانی هم برخوردار بود، نتوانست مقابل خشم درونی استقلالی‌ها تاب بیاورد.

با تغییر ناخوشایند ساعت برگزاری دیدارهای گروه C رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا و فرصت اندک آبی‌پوشان برای تطبیق روانی و فیزیکی با شرایط جدید، شاید بروز چنین درخششی از ستاره‌های تیم استقلال برای خوش‌بین‌ترین هواداران اردوگاه آبی نیز کمی سخت و غیرمحتمل به‌نظر می‌رسید اما علی‌رغم تغییر زمان و محل برگزاری دیدار حساس آبی‌های تهرانی با الاهلی جده، هیچ‌گونه آسیبی به لشگر استقلال وارد نشد و اصلاً انگار که این تغییرات به مذاق آبی‌ها خوش آمد؛ استقلال در شبی که تقابل حساس‌اش با میزبان عربستانی در یکی از زمین‌های تمرینی مجموعه ورزشی بزرگ ملک عبدالله و در ساعاتی ناآشنا آغاز شد، توانست هر آنچه را که طی اندک مدت حضور کادرفنی جدید یاد گرفته، پیاده کند و میزبان پرادعای خود را با انبوهی از گل خورده روانه خانه سازد.

نمایش ۹۰ دقیقه‌ای استقلالی‌ها در عربستان و نخستین گام تیم فرهاد مجیدی در رقابت‌های ACL۲۰۲۱ از یک پیروزی پرگل و بازگشت خط هجومی این تیم به روزهای آتشین حکایت داشت اما تعدد نکات مثبت تاکتیکی تیم فرهاد مجیدی نباید اذهان را از مشکلات جاری این تیم پراکنده کند. استقلال در شبی که ۵ بار دروازه یکی از اصلی‌ترین رقبای خود در راه صعود به دور حذفی مسابقات لیگ قهرمانان آسیا را باز کرد، نتوانست استحکام دفاعی خود را حفظ کرده و مشق جنگ مقابل رقیبی سرسخت همچون الدحیل قطر را در این تقابل اجرا کند. دیوار خط دفاعی استقلال پس از خروج پژمان منتظری و روزبه چشمی با ریزش شدیدی مواجه شده که این اختلال هنوز هم با درمانی دائمی مواجه نشده. بازیکنان تدافعی زیادی طی ۲ فصل اخیر به رختکن آبی‌ها افزوده شدند اما عملکرد مدافعان جدید هرگز در حدواندازه‌های ستاره‌های پیشین خط دفاعی استقلال نبوده و این پاشنه آشیل در حساس‌ترین بزنگاه‌های مسابقات داخلی و خارجی، گریبان کادرفنی آبی‌ها را گرفته است.

به شرط این‌که فرهاد مجیدی و کادرفنی‌اش بتوانند نسخه‌ای حاذقانه برای این مشکل بپیچند، با سطح فوق‌العاده پیکان آتش آبی‌ها می‌توان به حضور موفق تیم استقلال در دور حذفی مسابقات آسیایی امیدوار بود. کوک بودن گیتار امیرارسلان مطهری، نوای دلنشین نی‌انبان مهدی قایدی و پنجه‌های کشیده شیخ دیاباته اگر با تداوم روند لااقل متوسطی از سوی فرشید اسماعیلی، آرش رضاوند و حتی داریوش شجاعیان همراه باشد، دیگر رسیدن استقلال به جمع ۴ تیم نهایی رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا رؤیایی دور از انتظار نیست. فرهاد مجیدی با ادامه این مسیر می‌تواند در گروه مرگ به عیش‌ونوش بپردازد تا نوبت به قلع‌وقمع سایر رقبا هم برسد.