گفت و گو

آرمن ساروخانیان  

 

زمانی با جواد نکونام همکلام شدیم که در حال تدارک تیمش برای بازی با سوپرجام مقابل پرسپولیس و سفر به سیرجان بود. بعد از قهرمانی فصل قبل جام حذفی او حالا فرصت دارد دومین جام را با فولاد به دست آورد؛ یک کارنامه امیدبخش برای یک مربی جوان.

نکونام با تجربه سال‌ها بازی در لالیگا و تیم ملی، مسیر مربیگری متفاوتی را در پیش گرفته. آموخته‌های او از فوتبال اسپانیا و بازی و کاپیتانی در تیم کی‌روش می‌تواند بخت موفقیتش در این مسیر جدید را بیشتر کند، ولی او بیش از همه تحت تأثیر تحولی است که دیه‌گو سیمئونه در دوره طولانی حضورش در اتلتیکو مادرید به‌وجود آورده. البته خودش هم می‌داند که پیاده کردن چنین برنامه بلندمدتی در فوتبال ایران چقدر دشوار است.

نکونام در این مصاحبه طولانی درباره برنامه‌هایش برای فولاد در نیم‌فصل دوم لیگ برتر و لیگ قهرمانان و همچنین وضعیت تیم ملی در فاصله کمتر از یک سال تا جام جهانی 2022 قطر صحبت کرده است.

 

شما در میانه راه به فولاد اضافه شدید. وضعیت تیم در این مدت که برگشتید، چطور بوده؟

برای من خیلی مهم است که شروع فصل در کنار تیم باشم. در دوره‌هایی که فصل را با تیمی شروع کرده‌ام، این تأثیر را دیده‌ایم. امسال باشگاه تغییر رویه داد و این همکاری شکل نگرفت. قرار بود برنامه دیگری اجرا شود، ولی به هر حال این همکاری شکل نگرفت و دوست ندارم به آن ورود پیدا کنم.

شرایط تیم از روزی که برگشتم ایده‌آل من نیست. من مربی هستم، بازی کرد‌ه‌ام و می‌دانم که شرایط ایده‌آل یک بازیکن و تیم چیست، ولی پیشرفت ما فوق‌العاده خوب بوده و این پیشرفت از نظر فوتبالی، رفتار حین بازی و شرایطی که در زمین داریم را متوجه می‌شوم و باعث امیدواری است.

مهم‌ترین نکته درباره تیم ما این است که نتوانستیم بازیکن بگیریم و بازیکن از دست دادیم. ما 4 نفر از یازده بازیکن اصلی را از دست دادیم و این شرایط ما را سخت می‌کند. برای تیمی که بازیکن کم دارد، این نکته خیلی مهمی است. ولی من با علم به اینکه می‌توانیم کار خوب‌مان را ادامه بدهیم، به فولاد آمدم.

ایده‌ای که من برای فولاد در ذهن دارم، روشی است که در اتلتیکو مادرید پیاده شده. اتلتیکو مادرید همیشه تیم بزرگ و قابل احترامی بوده، ولی در سال‌هایی که من مقابل آنها بازی می‌کردم، در میانه جدول بودند و بعد از آن توانستند خودشان را به جمع مدعیان برسانند. من همیشه دوست داشتم چنین ساختاری را در تیمم پیاده کنم، چه زمانی که در نساجی بودم و چه وقتی که به فولاد آمدم و فکر می‌کنم این برنامه خوب پیش می‌رود. اتلتیکو مادرید شاید در دو دهه اخیر، 10 تا جام نبرده باشد، ولی در لالیگا و فوتبال اروپا تیم قابل احترامی است. این تیم هر سال مدعی کسب سهمیه است و می‌تواند با تیم‌های بالای جدول لالیگا مثل رئال مادرید، بارسا و سویا و تیم‌های بزرگ اروپا مثل چلسی و بایرن مبارزه کند. قطعاً اگر از تیم‌های بزرگ اروپا بپرسید، دوست ندارند با اتلتیکو همگروه شوند، چون شرایط را برای حریفان سخت می‌کند. من به کار سیمئونه بابت دستاوردهایی که اتلتیکو در این سال‌ها داشته خیلی علاقه دارم و دوست دارم مشابه آن را در فولاد پیاده کنم.

درباره کمبود بازیکن در فولاد گفتید. فکر می‌کنید برای نیم‌فصل دوم بتوانید کمبودهای‌تان را برطرف کنید؟

من لیست بازیکنان مورد نظرم را به باشگاه دادم. اگر می‌خواهیم سهمیه بگیریم، قهرمان شویم و در لیگ قهرمانان آسیا نتیجه بگیریم، نیاز به این بازیکنان داریم. اگر بتوانیم این بازیکنان را جذب کنیم، موفقیت‌های سال قبل ادامه خواهد داشت، اگر نه شرایط سختی خواهیم داشت. ما قطعاً تلاش‌مان را خواهیم کرد، ولی نیاز به یک سری ابزار هم داریم. فصل گذشته هم تلاش ما نتیجه داد و قهرمان جام حذفی شدیم، ولی در تابستان 4 بازیکن اصلی‌مان را از دست دادیم.

من در دوران بدنسازی کنار تیم نبودم و نتوانستم کاری را که در دو فصل گذشته انجام داده بودیم، تکرار کنم. همه این موارد تیم را از شرایط ایده‌آل دور کرده و این کار مرا سخت کرده است. ولی همان‌طور که قبلاً گفتم، در دوران فوتبالم هم کارهای سخت را دوست داشتم و اصلاً نگران نیستم که با همین شرایطی که داریم هم با تیم‌های سخت بازی کنیم. ما در نیم‌فصل اول کیفیت‌مان را مقابل تیم‌های بزرگ و در بازی‌های بزرگ نشان دادیم. ما در بخش‌هایی مشکل داریم که من به‌عنوان مربی متوجه آنها هستم، ولی الان زمانی برای ترمیم آنها نداریم و نیاز به ابزار دارد و قطعاً در آینده این کار به بهترین نحو انجام خواهد شد.

در لیگ فعلی تیم‌های پرستاره‌ای داریم که به محض از دست دادن یک، یا دو بازیکن نتایج‌شان تحت تأثیر قرار می‌گیرد. شما نمی‌توانید از تیم ما که سه سال از شروع کارش می‌گذرد و فقط یک سال آن توانستیم بازیکن بگیریم و در دو سال بعدی نتوانستیم نیروهای جدیدی به تیم وارد کنیم، توقع افت نتایج نداشته باشید. علاوه بر این من روی شرایط بدنی تأکید زیادی دارم و تیم ما از این شرایط دور شده بود. همه اینها مثل یک پازل کنار هم قرار می‌گیرد تا موفقیت یا ناکامی یک تیم شکل بگیرد.

شما پروژه‌تان در فولاد را به برنامه اتلتیکو مادرید تشبیه کردید، ولی آنها در بلندمدت توانستند به این کیفیت برسند. شما فعلاً در کوتاه‌مدت چه اهدافی دارید؟

در فوتبال ایران اهداف بلندمدت بی‌معنی است و نیازی نیست که از واقعیت فرار کنیم. در فوتبال ایران هیچکس اهداف بلندمدت ندارد؛ از تیم‌های ملی تا تیم‌های باشگاهی. ولی من برای خودم همیشه برنامه‌ام را ترسیم می‌کنم و روزی که برای مذاکره به باشگاهی می‌روم، قطعاً این موضوع را هم مطرح می‌کنم. خودتان می‌دانید که تیم اتلتیکو مادرید در سال‌های اول و دوم جامی به دست نیاورد، ولی باشگاه متوجه شد که پروسه رو به رشد است و شرایطی به‌وجود آمده که تیم رو به جلو حرکت می‌کند. موفقیت فقط این نیست که قهرمان لالیگا یا لیگ قهرمانان بشوید و باشگاه وقتی می‌بیند که تیم در مسیر درستی حرکت می‌کند، قرارداد مربی را برای سه سال تمدید می‌کند. اتلتیکو مادرید وقتی می‌بیند که مربی برای تیم، بازیکن و هوادار اعتبار کسب می‌کند، قرارداد سیمئونه را برای سه سال تمدید می‌کند و او به گرانترین مربی جهان تبدیل می‌شود. در آنجا به همه این موارد توجه می‌کنند، ولی در اینجا نگاه ما فقط به نتیجه است.

من در سال اول تیمی معمولی را تحویل گرفتم که در سال‌های قبل شرایط خوبی نداشت و طبق ‌بندی در قرارداد اگر بین هفت تیم هم می‌ایستادیم، قرارداد من به طور خودکار تمدید می‌شد. با این حال سوم شدیم و سهمیه گرفتیم. بالاترین قرارداد ما در آن فصل 600 میلیون تومان بود. یادم نمی‌رود همراه مدیرعامل وقت باشگاه با بازیکنی که پیشنهاد 1/1 میلیاردی داشت، در هتل لاله جلسه داشتیم و به سختی او را راضی به آمدن کردیم. فصل بعد تا روز آخر مدعی سهمیه بودیم که با یک امتیاز اختلاف چهارمی را از دست دادیم، ولی توانستیم قهرمان جام حذفی بشویم.

این عملکردی است که من در فولاد داشتم. باشگاه، مدیران و مربیان باید بدانند که موفقیت تیم به چه عواملی بستگی دارد و بر اساس آن تصمیم بگیرند. به هر حال من همیشه برنامه‌ریزی‌ام را دارم، چه برای یک روز باشد چه 10 سال. اگر برنامه‌ریزی پشت کار من نباشد، فقط باید امروز را به امید فردا سر کنم و این برای من قابل قبول نیست. مثل دوران فوتبالم دوست دارم با برنامه و با توجه به واقعیات جلو بروم و این کارم را کمی سخت می‌کند، ولی مشکلی نیست و دوست دارم با همین روش حرکت کنم.

بازی بعدی شما با پرسپولیس در سوپرجام است که به تازگی با آنها روبه‌رو شده‌اید. در بازی قبلی شروع بهتری داشتید و پرسپولیس را اذیت کردید، ولی در نهایت شکست خوردید. فکر می‌کنید این بازی چطور پیش برود؟

ما دو بازی‌مان را در ورزشگاه آزادی مقابل تیم‌های بزرگ باختیم، ولی به گواه صحبت کارشناسان و کسانی که فوتبال را دنبال می‌کنند، نباید در هیچکدام از این بازی‌ها بازنده می‌شدیم. ما کیفیت فوتبال‌مان را در این دو بازی نشان دادیم، ولی برای باختن مقابل چنین تیم‌های بزرگی نیاز به دو اشتباه ندارید و با یک اشتباه هم شما بازی را می‌بازید. در این بازی شاید پرسپولیس 10 بار اشتباه کرد و ما چهار بار اشتباه کردیم، ولی ما بازی را باختیم و این تفاوت دو تیم است. با این حال خوشحالم که تیمم کیفیتش را نشان داد و دیدیم که می‌توانیم مقابل تیم‌های مدعی قهرمانی و با هزینه‌های آنچنانی رقابت کنیم.

سوپرجام تک بازی است و شرایط متفاوتی دارد. برای این بازی چه 90 دقیقه باشد چه 120 دقیقه، برنامه داریم. پرسپولیس می‌داند که بازی سخت و سنگینی است. ما هم این را می‌دانیم و تجربه بازی قبلی مقابل این تیم را هم داریم. اگر با تمرکز بالا وارد بازی شویم و اشتباهات کمی داشته باشیم، قطعاً موفقیت برای ما خواهد بود.

رقابت بالای جدول در لیگ خیلی نزدیک است، پیش‌بینی شما از تیم قهرمان چیست؟

من توجهی به این ندارم که چه تیمی می‌خواهد قهرمان شود. وقتی تیمم در بالای جدول نیست، رقابت قهرمانی برایم جذابیتی ندارد. برای من خیلی مهم است در هر تیمی که هستم، بهترین عملکرد را داشته باشم. در خونه به خونه و نساجی همین ذهنیت را داشتم و در فولاد هم همینطور. ولی این را می‌توانم بگویم در لیگی که بازی‌ها پنج روز یک بار برگزار می‌شود و با توجه به شرایط کرونایی هر تیمی که بازیکن بیشتر و پشتوانه بهتری داشته باشد، می‌تواند موفق‌تر شود. در این مسیر نکات فنی، شرایط بدنی و مصدومیت‌ها هم تأثیرگذار هستند. فکر می‌کنم این فصل هم سه، چهار تیم بالای جدول همان تیم‌های سال قبل باشند و تغییر زیادی نداشته باشیم. سپاهان در این فصل مدعی قهرمانی بوده و شاید به نظر برسد که در حال حاضر شرایط خوبی ندارد که از نظر من این‌طور نیست و فکر می‌کنم این تیم در پایان فصل جایگاه خوبی داشته باشد.