حضور زنان در ورزشگاه آزادی برای تماشای بازی ایران - کامبوج، گامی بود در جهت تحقق مطالبه‌ای که سال‌هاست از سوی زنان مطرح می‌شود اما در تمام این سال‌ها مسائل مختلفی مانع عملی شدن آن شده بود.
تحقق این موضوع، قرار بود با پخش جوابیه‌ای در سازمان صدا و سیما همراه شود که دولت در واکنش به اتهامات برنامه «پرونده ویژه» به سازمان صدا و سیما ارسال کرده بود. برنامه‌ای که در روزهای 21 و 22 شهریور‌ماه از شبکه سه سیما پخش شد و با موضوع «دختر آبی» موضوع ورود زنان به استادیوم را مورد بررسی قرار داد. در بخشی از این برنامه‌ها میهمان‌ها دولت را به فراهم نکردن زیرساخت‌های لازم برای حضور زنان در ورزشگاه متهم کردند. بدون اینکه نماینده‌ای از سوی دولت فرصت دفاع در برابر این موارد را داشته باشد.
به همین منظور با استناد به بند ۳۰ «اساسنامه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی» مستندی در پاسخ به این اتهامات تهیه و به سازمان صدا و سیما ارسال شد تا در 18 مهر 1398 پخش شود. این اتفاق نیفتاد و اولین جوابیه تصویری دولت به صدا و سیما در وبسایت «نمایندگی قوه مجریه در شورای نظارت بر صدا و سیما» منتشر شد.
مستندی که با پخش این جملات آغاز می‌شود:
«بر اساس الحاق یک ماده و دو تبصره به اساسنامه سازمان صدا و سیما، چنانچه در برنامه‌های پخش شده سازمان مطالبی مشتمل بر توهین، افترا یا خلاف واقع نسبت به هر شخص حقیقی و حقوقی پخش شود و یا به هر نحوی اظهارات اشخاص تحریف شود، حداقل دو برابر اصل مطلب جهت پاسخگویی به شخص شاکی اختصاص می‌یابد.
این مستند در پاسخ به مطالب خلاف واقع برنامه پرونده ویژه که در تاریخ 21 و 22 شهریور 1398، از شبکه سه سیما پخش شد، تهیه شده است.»
نکته‌ای که به طور خاص واکنش و اعتراض دولت را در پی داشته، مربوط می‌شود به غیبت نماینده یا نمایندگانی از دولت در این برنامه تلویزیونی. برنامه‌ای که میهمانانش با طرح مواردی از قبیل فراهم نشدن زیرساخت‌های ورود زنان به ورزشگاه‌ها توسط دولت، عملاً جناح فکری خود را از همه مسئولیت‌های این حادثه تبرئه می‌کند.
سلطانی‌فر: قبل از سال 97، برای حضور زنان آماده بودیم
سؤال اساسی که در این مستند مطرح می‌شود این است که آیا به راستی زیرساخت‌های ورود زنان به ورزشگاه‌ها از سوی دولت فراهم نشده بود؟
مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش و جوانان در این مستند به این سؤال اینطور پاسخ می‌دهد: «همین الان به شما بگویم اگر فردا صبح تصمیم بگیرید که شش گروه مختلف در یک استادیوم از شش در ورودی، شش معبر ورودی وارد شوند و در شش جایگاه جداگانه با سرویس و خدمات جداگانه بنشینند، ما بدون مشکل فردا صبح برای شما ساماندهی می‌کنیم.»
او تأکید می‌کند که این امکان از مدت‌ها پیش از سوی دولت فراهم شده بود: «این امکان در گذشته هم فراهم بوده است. حداقل زمانی که تصمیم گرفتیم بازی ایران - بولیوی را برگزار کنیم، هیچ مشکلی برای حضور زنان نداشتیم. شاید قبل از سال 97 هم آماده بود. در تمام استادیوم‌های بزرگ‌مان مثل استادیوم آزادی، استادیوم نقش جهان اصفهان، یادگار امام تبریز، ثامن مشهد، امام رضا(ع) مشهد، غدیر اهواز، فارس شیراز و بقیه استادیوم‌های 15 هزار نفری که در مراکز استان‌ها ساخته‌ایم، امکان اینکه همین فردا صبح بتوانیم در 10 استادیوم هم پذیرای خانم‌ها باشیم، فراهم است و ما به راحتی می‌توانیم ورودی جدا، گیت‌های جدا، معبر جدا، مکان جدا، سرویس بهداشتی جدا، امنیت جدا و خدمات جدا را برای بانوان فراهم کنیم و مشکلی هم وجود ندارد.»
وزیر ورزش و جوانان افزود: «در بازی‌های لیگ ملت‌های جهان که ایران میزبان دو هفته آن بود. یک هفته در اردبیل و یک هفته در ارومیه. در اردبیل من از نماینده معظم ولی فقیه در اردبیل و امام جمعه این استان دعوت کردم که در اولین بازی ما با پرتغال تشریف بیاورند. ایشان تشریف آوردند. آن روز از 6 هزار نفر جمعیت حاضر در سالن، حدود هزار و پانصد نفر خانم بودند. یعنی یک چهارم. یک ساعتی که از بازی گذشت حاج آقا آملی به من گفتند که آقای وزیر این خانم‌ها آمدند، چه مشکلی به وجود آمد؟ گفتم حاج‌آقا ما هم همه حرف‌مان همین است.»
کدام زیرساخت‌ها برای حضور زنان فراهم نبود؟
موضوعی که در ادامه این مستند به آن پرداخته می‌شود، فعالیت‌ها و پژوهش‌هایی است که از نظر فقهی برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها انجام شده است. علی ربیعی، دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری و سخنگوی دولت درباره اینکه کدام زیرساخت برای حضور زنان در ورزشگاه آماده نبوده، اینطور توضیح می‌دهد: «من به نظرم یک زیرساخت آماده نبود و آن زیرساخت هم دست دولت نبود. ما با این زیرساخت سال‌هاست که در کشور مشکل داریم. همین الان ماهواره غیرقانونی است. این زیرساخت فکری است که هنوز آماده نشده است. ماهواره غیرقانونی است اما کدام روستا هست که ماهواره ندارند. جوانب شرعی را که رها کنیم و عقب‌تر برویم می‌بینیم ویدئوها غیرقانونی بود. نمی‌خواهم به عقب برگردم. خودم یک روز به اداره گذرنامه رفتم و دیدم یک سلمانی در کنار این اداره هست که پیراهن آستین بلند اجاره می‌دهد و 200 تومان یا 100 تومان پول هم می‌گیرد. این زیرساخت نظری نسبت به تحولات اجتماعی است. ما اینجا گیر داریم و این دست دولت نبوده است.»
همه اینها در شرایطی است که در راستای رفع موانع حضور زنان در ورزشگاه می‌توان به تلاش مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در سال 96 و سفارش پژوهشی - فقهی به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم اشاره کرد. پژوهشی که در سال 97 به پایان رسید و نتایج روشن آن منتشر شد و حضور زنان در استادیوم را از منظر فقهی اینطور بررسی می‌کرد:
حضور زنان در ورزشگاه‌ها مجاز و یک حکم شرعی - اجتماعی است.
دولت اسلامی موظف است، زمینه حضور بانوان در ورزشگاه‌ها را فراهم کند.
دولت اسلامی باید قوانین و مقرراتی که بر مبنای آن، زنان از حضور در ورزشگاه‌ها محروم شوند را ابطال نماید.
چه کسی مقصر بود؟
با اینکه سازمان صدا و سیما از انتشار این جوابیه امتناع کرده اما دولت همچنان اصرار به پخش این جوابیه دارد و امتناع از آن را «غیرقانونی» می‌داند. موضع صدا و سیما مقابل این جوابیه مشخص نیست و هیچ واکنشی نسبت به آن نداشته است. در مجموع اما مشکل اصلی بر سر موضع یکسویه است و فرصتی که برای دفاع در اختیار دولت قرار نگرفته است. موضوعی که حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری و نماینده قوه مجریه در شورای نظارت بر صدا و سیما آن را اینطور بیان می‌کند: «وقتی شما تنها و تنها یک سازمان رسانه ملی دارید. یک سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی دارید. این سازمان نمی‌تواند خودش برای خودش تصمیم بگیرد که ما امشب می‌رویم دولت را بزنیم. اینطور نمی‌شود. وقتی شما برنامه‌سازی می‌کنید، مردم توقع دارند که در برنامه شما توازن ببینند. اگر در یک موضوع دو موضع وجود دارد، توقع دارند هر دو موضع را ببینند اما اگر فقط می‌بینند که به یکی حمله می‌شود که اتفاقاً غایب است، راجع به کسی صحبت می‌شود که در برنامه نیست و بعد همه حمله‌ها را که می‌کنند، در آخر می‌گویند اگر دولت نظری داشت می‌تواند بعد بیاید در برنامه ما بگوید.
این غلط است. یک جواب ممکن است داده شود که ما از دولت دعوت کردیم و نیامد. آن را اعلام کنید که چه ساعتی از چه کسی دعوت کردید و چه پاسخی به شما داد؟ اگر از یک دولتمرد یا دولت‌زن با رعایت آداب و زمانبندی‌اش دعوت شد در برنامه تلویزیونی حاضر شود و او نپذیرد، مردم حق دارند این موضوع را بدانند.»
حالا سؤال اینجاست که آیا در روزهای آینده می‌توان شاهد پخش این جوابیه از صدا و سیما باشیم یا ماجرای شکایت دولت از صدا و سیما به خاطر متهم شدن به فراهم نکردن زیرساخت برای حضور زنان در ورزشگاه، ادامه‌دار خواهد شد؟