نگاه فنی
حمیدرضا عرب   
سال‌های پیش (شاید قریب به سه دهه) وقتی می‌گفتند منصور پورحیدری -یا مربیانی از جنس او- به‌خاطر استقلال حاضر به فروش خانه یا مغازه‌اش شده، یک ورزشگاه به احترامش تمام‌قد می‌ایستادند و رفتار سرمربی خود را می‌ستودند. هرچند منصور پورحیدری در دوران حیات خود هرگاه با سؤالاتی درباره ماجرهای هزینه‌های شخصی‌اش برای استقلال مواجه شد، از پاسخ دادن به آن طفره رفت و حتی از پرسشگران نیز می‌خواست پی این ماجرا را نگیرند، اما این قبیل رفتارها در دوران خود حامیان زیادی داشت و بسیاری چنین ابتکاراتی را ناشی از حس عمیق تیم‌دوستی مربیان به تیم‌های خود می‌دانستند و رسانه‌ها نیز صفحات زیادی را در مدح این تصمیم سیاه می‌کردند.
در شیوه نوین مدیریت باشگاه‌ها (دوران کنونی) که باشگاه‌های بزرگ داخلی از لحاظ سبک مدیریت تغییراتی نسبت به گذشته داشته‌اند و مهم‌تر اینکه از راه تبلیغات و حق پخش هزینه‌های جاری خود را  تأمین می‌‌کنند، چنین اقداماتی هرگز با حمایت یا تأیید افکار عمومی مواجه نمی‌شود و هرقدر هم در ظاهر اقدامی که اخیراً فرهاد مجیدی انجام داده و مبالغی را از حساب شخصی‌اش به‌عنوان پاداش به بازیکنان پرداخت کرده جذاب باشد، اما این ماجرا منتج به آسیب‌هایی جدی به شخصیت یک باشگاه مردمی و با عیار بالایی از ظرفیت درآمدزایی می‌شود و مهم‌تر اینکه جایگاه سست و بی‌اثر مدیران این باشگاه را به رخ می‌کشد و بازخوردهایی منفی به‌دنبال دارد.
شاید طیفی از هواداران باشگاه استقلال به‌جهت علاقه‌ای که به سرمربی خود دارند، تصمیم او را اقدامی نشانه تیم‌دوستی و عمق علاقه به باشگاه مطبوع خود بدانند -که غیر از این هم نیست- اما از همین طیف هم گروه قابل توجهی هستند که از اصل ماجرا انتقاد می‌کنند و همچون منتقدان که با دید کارشناسی به ماجرا می‌نگرند، بر این باورند که مدیریت باشگاه استقلال باید آنقدر توانمند باشد که بتواند از پس پرداخت‌های اینچنینی برآید و رأساً در راستای چنین پرداختی‌هایی اقدام کند.
انتظار عجیب و غیرقابل اجرایی نیست اگر مدیران باشگاه استقلال نمی‌توانند در زمان مقرر پرداختی حقوق بازیکنان را به‌روز کنند، اما در پرداخت پاداش‌ها منظم عمل کنند، اما بی‌توجهی‌های سریالی و اثرات مخرب آن بر روح و روان بازیکنان، فرهاد مجیدی را به نقطه‌ای رسانده که از حساب شخصی‌اش اعتبار خرج می‌کند تا شاید روند پیروزی‌های استقلال در فصل جاری پاره نشود و این تیم بتواند به طی طریق ادامه داده و احتمالاً جامی را در پایان این فصل به دست آورد.
فرهاد مجیدی می‌داند اهمیت بالا بودن روحیه بازیکنانش در بازی مهم جام حذفی مقابل رقیب سنتی (پرسپولیس) تا چه اندازه مهم و تأثیرگذار است. او به همین دلیل در تلاش است روحیه بازیکنانش را تا فرا رسیدن آن بازی مهم حفظ کند اما پرسش این است که چرا مدیران و تصمیم‌گیران در سطوح بالاتر اساساً اجازه می‌دهند سرمربی از حسابش خرج کند و آیا آنها بازخوردهای منفی این ماجرا را درک نمی‌کنند که چنین اجازه‌ای به سرمربی خود می‌دهند که وظایفی که به دوش آنهاست را سرمربی تیم انجام دهد؟ آیا حس بی‌تفاوتی میان مدیران باشگاه استقلال تا این اندازه رشد کرده! که آنها به‌سادگی از کنار چنین تصمیم‌هایی می‌گذرند و خیال می‌کنند شاید مجیدی در حال انجام وظایفش است؟!
فرهاد مجیدی در این ایام که استقلال بازی‌های مهمی در لیگ دارد و پیامدش با پرسپولیس در جام حذفی مواجه می‌شود باید تمام فکر خود را معطوف به برنامه‌ریزی‌های تاکتیکی و تمرینی کند تا تیمی آماده را به آن پیکار بفرستد، اما به نظر می‌رسد ذهن سرمربی استقلال درگیر مسائل مالی تیم هم هست و او به‌نوعی مسئولیت‌هایی که بر عهده مدیران باشگاه استقلال محول شده را به دوش می‌کشد.
این ماجرا از هرجا که شروع شده باید به‌سرعت خاتمه یابد و تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران باشگاه استقلال باید به‌سرعت افسار پرداختی به بازیکنان بخصوص در بخش پاداش‌ها را خود در درست بگیرند و اجازه ندهند سرمربی از حساب شخصی‌اش برای بازیکنان هزینه کند تا اعتبار مجموعه نیز بیش از این خدشه‌دار نشود.
مدیران استقلال حتی باید به‌سرعت در راستای بازگرداندن تمام هزینه‌هایی که فرهاد مجیدی تا امروز انجام داده اقدام کنند تا این ماجرا بیش از این به جایگاه استقلال در جامعه لطمه وارد نکند و استقلال در ظاهر هم که شده مانند باشگاهی به نظر برسد که همه ارکان آن در جایگاه خود به وظایف‌شان عمل می‌کنند و همه در اوج مسئولیت‌پذیری قرار دارند.

 

گزارش
رضا حمیدی      
استقلال با عبور از گل‌گهر سه امتیاز دیگر به اندوخته‌های خود افزود و شانس خود را برای نشستن بر جایگاه سومی جدول نسبت به سایر مدعیان بیشتر کرد. این پیروزی در خوشبینانه‌ترین حالت، روزنه‌های امید بیشتری برای رسیدن به رتبه‌های بالاتر را هم ایجاد می‌کند، اما اگر بخواهیم واقع‌بینانه به آینده استقلال در لیگ برتر بنگریم باید به این واقعیت اذعان کنیم که آبی‌های پایتخت جایگاهی بهتر از سومی را تجربه نخواهند کرد و با فرمانی که پرسپولیس و سپاهان در دست گرفته‌اند بعید است رتبه دومی یا اولی به استقلال برسد.
آنچه پایان جذابی برای استقلال لیگ بیستم رقم خواهد زد، دستیابی به جام قهرمانی حذفی است و تاکتیک‌هایی که اخیراً فرهاد مجیدی و شاگردانش در لیگ به اجرا می‌گذارند محتمل است که در جام حذفی نیز استقلال را به آنچه می‌خواهد برساند.
قانون نانوشته‌ای در جام حذفی وجود دارد که تیم‌های نتیجه‌گرا موفقیت بیشتری در این عرصه به دست می‌آورند؛ مانند آنچه استقلال در همین بازی با گل‌گهر سیرجان رقم زد و به‌رغم آنکه در آمارها بازنده تمام نبردها با حریف سیرجانی خود بود، اما در نهایت سه امتیاز شیرین این بازی را به چنگ آورد. در بازی با پدیده نیز همین وضعیت برای استقلال ایجاد شد و در بازی قبل‌تر از آن مقابل صنعت‌نفت آبادان هم گل دقایق آخر اوج نتیجه‌گرایی آبی‌ها را به رخ کشید.
استقلال مقابل گل‌گهر 40درصد مالکیت توپ را بر عهده داشت و در مقابل گل‌گهر 60درصد. دقت پاس استقلال نیز 75درصد در مقابل 84درصد تیم گل‌گهر بود. مجموع پاس‌های داده‌شده استقلال نیز عدد 327 را نشان می‌داد در حالی که گل‌گهر 578 پاس را در این میدان ارسال کرده بود.
تعداد شوت‌ها نیز در استقلال عدد 6 و در گل‌گهر عدد 9 را نشان می‌دهد، اما دقت استقلال با عدد 4 و گل‌گهر با عدد 3 کمی بهتر از سیرجانی‌ها بود که شاید همین تک‌ویژگی سبب شد مجیدی و شاگردانش برنده این میدان لقب بگیرند و در حالی که تنها 28درصد امید به گل در مقابل 85درصد امید به گل حریف را تجربه کرد، پیروز این بازی لقب بگیرد.
گاردی که استقلال گرفته کاملاً نتیجه‌گرایانه است؛ فاکتوری که عمیقاً در جام حذفی به کار می‌آید. استقلال نیاز دارد در جام حذفی تنها به پیشروی تا دستیابی به قهرمانی ادامه دهد و حتی ممکن است در راه پیروزی مقابل رقیب سنتی نیز از همین تاکتیک‌هایی که شبیه‌اش را در بازی با گل‌گهر دیدیم، بگذرد.
استقلال یک تیم نتیجه‌گرا و کاملاً فرصت‌طلب را در جام حذفی نیاز دارد تا دستش از رسیدن به جامی که می‌تواند متضمن حضور مجیدی و بسیاری از این بازیکنان باشد، کوتاه نماند.
در واقع آنچه اخیراً استقلال در میدان بازی‌های لیگ برتر و حتی آخرین بازی جام حذفی خلق کرده، همان ضرورتی است که برای موفقیت در جام حذفی نیاز امروز آبی‌هاست و باید تا قهرمانی در جام حذفی پیروز شود.
فرهاد مجیدی و شاگردانش با حفظ روحیه نتیجه‌گرایانه خود می‌توانند فصل تلخی که برای این مجموعه و هواداران رقم خورده را به شیرینی به پایان برسانند و شاید بنای یک تیم قهرمان را برای فصل بعد نیز بسازند.
استقلال به داشتن جام حذفی فصل جاری بیش از همه تیم‌ها نیازمند است. نه پرسپولیس و نه سپاهان که هنوز در این جام حضور دارند، مانند استقلال از رسیدن به جام حذفی جانی تازه نخواهند گرفت.
گرچه قهرمان نشدن استقلال در این جام می‌تواند هدف ثانویه این دو تیم هم باشد اما استقلال خود باید با ادامه روندی که در پیش گرفته، به سمت رسیدن به جام حذفی حرکت کند و پایان خوشی را برای هوادارانش پدید آورد و سرنوشت را آنطور که خود می‌خواهد در این جام رقم بزند. تکرار بازی با گل‌گهر احتمالاً شاهراه رسیدن به این هدف است.

 

بی‌شک درخشان‌ترین چهره استقلال در بازی با گل‌گهر سیرجان، مهدی مهدی‌پور بود؛ بازیکنی که گل اول استقلال را برای محمدحسین مرادمند با یک ارسال دقیق ساخت و خود نیز زننده گل دوم تیمش بود. وقتی به صحنه گل دوم استقلال مقابل گل‌گهر دوباره نگاه می‌کنیم به تکنیک ناب و دید عالی این بازیکن پی می‌بریم که چگونه توانست چهار بازیکن را از مقابل خود بردارد و با یک بغل پای نرم و فنی که خیلی‌ها را یاد ضربه‌های آخر مجتبی جباری می‌انداخت، دروازه را فرو بریزد.
مهدی مهدی‌پور خیلی‌ها را منتظر گذاشته بود تا شاید جای خالی علی کریمی که نماد یک هافبک تمام‌عیار در سال‌های پس از جباری بود را پر کند.
شماره 33 استقلال حالا با پشت سرگذاشتن تجربه بازی با گل‌گهر تا حدی هواداران تیمش را به انتظاراتی که از او می‎‌رفت نزدیک کرده است؛ هوادارانی که عادت کرده‌اند به هافبک‌های خلاقی همچون جباری و کریمی و شاید مهدی‌پور نزدیک‌ترین بازیکن به‌لحاظ استعداد به این دو چهره باشد.
آنچه حس امیدواری بیشتری به آینده مهدی‌پور با استقلال در اذهان آبی‌ها ایجاد کرده در حقیقت نمایش تحسین‌برانگیز او مقابل همین گل‌گهر بود وگرنه مهدی در دیگر بازی‌های استقلال یا ندرخشیده بود و یا اینکه اگر هم تأثیری در تیمش داشت، بسیار اندک بود که توصیف آنچنانی از عملکردش نمی‌شد.
مهدی‌پور اکنون باید بازی با گل‌گهر را به‌عنوان یک نقطه عطف در تاریخ بازی‌های این فصل خود در استقلال به حساب آورد تا شاید در بازی‌های آتی به همان بازیکن دلخواه تبدیل شود و نمایش تحسین‌برانگیز مقابل گل‌گهر دوباره و چندباره تکرار شود. حرف‌های مهدی‌پور بعد از بازی با گل‌گهر سیرجان نیز نشان از یک پختگی ذاتی در بیان او دارد. مهدی‌پور با اینکه برترین بازیکن تیمش مقابل گل‌گهر بود اما با یک فروتنی عمیق تلاش می‌کند تلاشش در این میدان را نادیده بگیرد و برد را حاصل مجموعه تیم بداند.
او می‌گوید: «من همیشه تلاش کردم بهترین بازیکن تیمم باشم. اما باید بگویم گلی که زدم فقط حاصل عملکرد خودم نبود. این گل را کل مجموعه استقلال به ثمر رساند و من کمترین نقش را در به ثمر رسیدن گل داشتم. می‌خواهم بگویم من گل نزدم، استقلال گل زد.» استقلال در بازی آتی مقابل آلومینیوم قرار می‌گیرد و اگر مهدی‌پور موفق شود در آن میدان هم برای استقلال گل بزند، جایگاهش در ترکیب اصلی ثابت خواهد شد و دیگر رنج نیمکت‌نشینی را نخواهد کشید.


 

علی فتح‌الله‌زاده مدیرعامل سابق باشگاه استقلال از سیاست‌گذاری‌های تصمیم‌گیران این باشگاه در وزارت ورزش برای استقلال گله‌مند است. فتح‌الله‌زاده که سال قبل نیز در زمان کوتاهی مدیرعامل باشگاه استقلال بود، درباره اتفاقات اخیر باشگاه استقلال و تبعیض‌هایی که میان دو تیم پرطرفدار فوتبال ایران ایجاد شده، می‌گوید: «واقعاً از سلطانی‌فر گله‌مند هستم. چگونه برای آن تیم اینگونه راحت مدیر می‌گذارد؟ یک مدیر خوب و عاقل مثل سمیعی که آدم دست‌پاکی است و کم مصاحبه می‌کند را سر کار استقلال هم بگذارید. چرا این کار را انجام نمی‌دهید؟ چرا آنجا می‌توانید، اما اینجا نمی‌توانید؟ آیا ما از قوی شدن پرسپولیس ناراحت می‌شویم؟ خیر خیلی هم خوشحال می‌شویم. آنها رفقای ما بودند و مدیران و بچه‌های دو باشگاه با هم ارتباط خوبی داشتند، اما آنها را به جان هم انداختید. از این کار چه لذتی می‌برید؟ چرا می‌خواهید مردم را اذیت کنید؟»
فتح‌الله‌زاده به ماجرای تجمع هواداران نیز اشاره می‌کند. او حرف‌های متفاوتی در این باره دارد: «میلیون‌ها هوادار استقلال خواستار تجمع هستند، فکر می‌کنید آنها بی‌کس هستند. خود من همین امروز به وزیر محترم کشور نامه می‌نویسم و از وی می‌خواهم برای ما مجوزی صادر کند تا جمع بشویم تا این آقایان بدانند چند نفر هستید. یکصدودویست نفر نیستیم. اگر فتح‌الله‌زاده بخواهد حرف بزند صد نفر یا 200 نفر نمی‌آیند. اگر وزیر به من اجازه تجمع بدهد و در آن صورت کمتر از 30، 40هزار نفر آمدند، بگویند ما خط داده‌ایم. لطفاً از این کار‌ها دست بکشید. مردم خیلی اذیت شده‌اند.»

منصور رشیدی پیشکسوت باشگاه استقلال درباره عملکرد آبی‌ها در بازی با گل‌گهر می‌گوید: «این بازی برای استقلال متفاوت از بازی‌های دیگر بود؛ بازی کاملی هم از نظر قدرتی و هم از نظر تاکتیکی انجام داد. البته گل‌گهر هم تیم پخته و کاملی است. امیر قلعه‌نویی کار بزرگی را در این تیم انجام داده است. اگر از نظر نفرات حساب کنیم، این تیم ستاره‌ای ندارد اما در سال دوم حضورش در لیگ برتر نتایج خوبی گرفته و جایگاه خوبی در جدول پیدا کرده است.»
دروازه‌بان سال‌های دور استقلال به تمجید از سیدحسین حسینی می‌پردازد و او را در این بازی متفاوت می‌داند: «حسینی با نجات دروازه در دقیقه 3 کار مهمی را انجام داد. البته این توپ به‌خاطر مشکل دفاعی و ناهماهنگی در این خط، خطرساز شد ولی دروازه‌بان استقلال عالی کار کرد و یک گل صددرصد را گرفت. اگر این توپ وارد گل می‌شد استقلال مشکل پیدا می‌کرد و ممکن بود نتیجه طور دیگری رقم بخورد.»
رشیدی ادامه داد: «حسینی قبلاً در ترکیب استقلال فیکس بوده اما مدتی افت کرد و دچار مشکلاتی شد. حتی بعد از اینکه رشید مظاهری آمد، او قصد رفتن داشت اما به هر حال ماند و حالا به تیم کمک می‌کند.
او دیشب کار بزرگی انجام داد. حسینی دروازه‌بان خوبی است و می‌تواند در بازی‌های آینده هم مهره مطمئنی برای استقلال باشد.»
مربی سابق دروازه‌بان‌های استقلال و تیم ملی حرف‌هایش را با این جملات پایان داد: «تفاوت استقلال و گل‌گهر در دروازه‌بان‌ها بود. البته حقیقی دروازه‌بانی کارکشته و پخته‌ای است. او در جام‌جهانی بازی کرده و لژیونر فوتبال ما و در زمان افشین قطبی شاگرد خودم بود. یک دروازه‌بان ششدانگ می‌تواند به تیمش در امتیاز گرفتن کمک کند. حقیقی تمرکز ندارد و اشتباه او در گل اول استقلال این را نشان می‌دهد.
او از نظر آمادگی شرایط خوبی دارد اما اگر تمرکزش را روی چارچوب دروازه بگذارد بهتر از این خواهد بود.»

 

وصال روحانی
تغییر سه عضو هیأت‌مدیره استقلال و تأکید بر آغاز یارگیری برای فصل آینده فوتبال باشگاهی کشور که اواخر هفته پیش شکل گرفت، هم اقدامی به ضرر کادر فنی این تیم است و هم تثبیت‌کننده افراد حاضر در این کادر و بویژه شخص فرهاد مجیدی.
آمدن سه نفر جدید که آشناترین و فوتبالی‌ترین فرد آنها پرویز مظلومی است، حکایت از کنار رفتن جبهه‌ای از استقلال می‌دهد که مخالف احمد مددی مدیرعامل 11 ماه اخیر آبی‌ها و به تبع آن موافق مجیدی بوده‌اند و در عین حال روشن کردن چراغ سبز برای مجیدی به قصد شروع اقدامات فصل بعد ناقض تلاش‌ها و ایده‌های مددی است که در ماه‌های اخیر علناً با سرمربی تیمش درافتاده و او را به رعایت اصول و مواردی فراخوانده که که جزو ضوابط مدیریت است و مجیدی که کارش در حوزه‌های فنی است، نباید به آن ورود کند. از آنجا که مجادله کلامی مجیدی با علی‌نژاد معاون وزیر ورزش هم بسط یافته و این مقام نیز به مجیدی هشدار داده بود در حوزه وظایفش عمل کند، به نظر می‌رسید تغییرات تازه در هیأت‌مدیره استقلال نوعی بند زدن بر دست‌و‌پای مجیدی خواهد بود و او را محدود خواهند کرد، اما فضای برخاسته از تغییرات و صدور اجازه برای مجیدی در راستای تعیین ترکیب فصل بعد چنان باوری را نقض می‌کند و مشخص است که سران ورزش کوتاه آمده و خیال تنبیه مجیدی بابت ستیز کلامی ادامه‌دار او با مددی و البته علی‌نژاد را ندارند. کسی نمی‌داند پیامدهای کامل روی کار آمدن اعضای جدید هیأت‌مدیره چیست و آنها در صورت استفاده از حق خویش که رأی‌گیری مجدد برای تعیین مدیرعامل است، مددی را حفظ یا برکنار خواهند کرد، اما قدر مسلم اینکه اقدام تازه وزارت ورزش در ارتباط با هیأت‌مدیره استقلال و سایر کادرهای اجرایی این باشگاه و تیم فوتبال آن به مثابه زدن قفل و زنجیر به پای مجیدی نیست که در هر سه مقطعی که سرمربی استقلال شده، با مدیران وقت این باشگاه درافتاده و آنها را بی‌صلاحیت خوانده است. نمی‌توان با اطمینان گفت تضمین دادن به مجیدی از حالا برای فصل آینده اقدامی در جهت تثبیت کادر فنی و دادن زمان کافی به مربیان برای جاری کردن تمامی ایده‌های‌شان و به تبع آن کار خوبی است، ولی این نگرش و نظریه که برای تعیین سرنوشت کادر فنی باید تا پایان فصل جاری صبر اعمال می‌شد و نتایج نهایی استقلال در لیگ و جام حذفی ایران و جام باشگاه‌های آسیا تعیین می‌شد، سیاست معقول‌تری به‌نظر می‌رسید که ظاهراً اتخاذ نشده است. در شرایط فعلی چنانچه شاهد ناکامی آبی‌ها در هر سه جام مذکور باشیم، چطور می‌توان از اعضا و هواداران تلخ‌کام استقلال خواست که پای کادر فنی فعلی این تیم بمانند و با امیدواری به فصل بعدی پای بگذارند.
با چنین چوب‌خط‌ها و اقدامات و اتفاقاتی باید به این نتیجه رسید که یک‌بار دیگر اقدامات مدیران ارشد ورزش کشور برای حل مشکلات ریاستی و روش‌های اداره استقلال اثربخش نبوده و این تیم چه حالا و چه در فصل آینده در بند مشکلات دست‌و‌پاگیری خواهد بود که معلول و محصول سوء‌مدیریت در باشگاه و نداشتن خط‌مشی‌های روشن و اصولی در امر هدایت کلان استقلال است. کادر فنی یک تیم همانند آنچه در رفتارها و گفتارهای مجیدی طی سال‌های اخیر دیده و استماع شده، فقط زمانی رو به جهات غلط می‌رود و به زیاده‌خواهی دست خواهد زد که خط تفکیکی صریح و توأم با عوامل بازدارنده بین کارهای فنی و امور اداری نباشد و مربیان به حوزه‌هایی ورود کنند که فقط در قلمرو مدیران است. اتفاقات اواخر هفته گذشته و تغییرات جدید در هیأت‌مدیره استقلال نه‌تنها خط تفکیک مورد بحث را پررنگ‌تر و تخطی از آن را سخت‌تر نکرده بلکه امکان استمرار ورود مربیان به قلمروهای مدیریت و رویارویی آشکار آنها با مدیران را به وجود آورده و این قلمرو را لرزان‌تر و قابل تسخیر کرده است.
با احتساب شرایط و توانایی‌های کیفی مدیران منتصب برای استقلال طی سالیان اخیر هیچ‌کس مدعی کامل بودن آنها نیست و برعکس ایرادات فراوانی داشته‌اند، اما محدود نکردن حوزه عمل مربیان و عدم ایجاد قلمرویی غیر‌قابل عبور دورادور مدیران نیز جز اینکه هرج‌و‌مرج و برخوردهای سلیقه‌ای را در باشگاه بیشتر و تیم را فزون‌تر آماج ناکامی‌ها کند، خروجی و حاصلی نخواهد داشت.