سعید زاهدیان

 

تومیسلاو ایویچ و کارلوس کی‌روش شاید بزرگترین مربیان تیم‌ملی ایران در 40 سال اخیر باشند؛ ایویچ در آستانه جام‌جهانی با یک کودتای عجیب برکنار شد و پس از شکست 7 بر یک مقابل رم اخراج شد تا جلال طالبی و بیژن ذوالفقارنسب جای او را در تیم‌ملی بگیرند. نتیجه کار و تلاش ایویچ در دوران حضورش در ایران به وضوح در بازی مقابل یوگسلاوی و امریکا مشهود بود. بازیکنانی که در جام‌جهانی 98 حضور داشتند، همچنان از تأثیر ایویچ می‌گویند. عده‌ای از آنها بر این باورند که اگر او اخراج نمی‌شد، شاید تیم ایران به یوگسلاوی نمی‌باخت و به صعود از مرحله گروهی اشاره می‌کنند.

بیایید واقع‌بینانه به آن نسل طلایی نگاه کنیم؛ ایران تیم فوق‌العاده‌ای داشت اما در پلی‌آف با اتفاقی شبیه معجزه در ملبورن به جام‌جهانی 98 رسید. صعود به‌عنوان تیم نخست در گروهی که آلمان سید یکی را داشت، برای تیم ایران که بعد از انقلاب نخستین‌‌بار جام‌جهانی را تجربه می‌کرد، دور از منطق و عقلانیت بود، حتی اگر ایویچ را هم روی نیمکت داشتیم، برای دوم شدن باید بالاتر از یوگسلاوی با ستاره‌هایی نظیر سینیشا میهایلوویچ (بازیکن سمپدوریا، روم و اینتر)، پدراک میاتویچ و بروزینچکی (هر دو از رئال مادرید)، دژان ساویسویچ (میلان)، دراگان استویکوویچ (بازیکن سابق ستاره سرخ و مارسی) و تعدادی دیگر از ستاره‌های فوتبال اروپا قرار می‌گرفتیم. آیا تنها به مدد ایویچ چنین اتفاقی ممکن بود؟

از ایویچ بگذریم و به برانکو برسیم؛ بعد از قرعه‌کشی سطح توقعات از تیم‌ملی را بالا بردند؛ آنهایی که می‌دانستند ما حریف پرتغال و مکزیک نمی‌شویم و درپی برکناری دادکان بودند، جوی راه انداختند که در پایان ایران با هر نتیجه‌ای غیر از صعود ناکام جلوه می‌کرد.

با کی‌روش اما دوبار به جام‌جهانی رسیدیم؛ صعود به 2014 به لطف بخت و اقبال در اولسان و البته حمایت همه‌جانبه علی کفاشیان از کی‌روش در مقابل انتقادات رقم خورد وگرنه کی‌روش در 3 بازی آخر مقدماتی تا مرز اخراج رفت و اگر کفاشیان تن به خواسته مدیران بالادستی می‌داد، نسخه کی‌روش را قبل از جام‌جهانی پیچیده بودند و شاید نام او هم در سیاهه بلند مربیان خارجی ناکام فوتبال ملی ایران قرار می‌گرفت. اما تیم کی‌روش با تمام داشته‌هایش، حریف آرژانتین و نیجریه که نبود هیچ، از پس بوسنی هم برنیامد.

در جام جهانی 2018 که بهترین نتیجه تاریخ ایران رقم خورد، کی‌روش حدود 8 سال فرصت داشت تا تیم ایده‌آلش را بسازد ولی با درخشش مقابل اسپانیا و پرتغال، بازهم از گروهش بالا نیامد. بگذریم از بازی با مراکش که 90 دقیقه تحت فشار بودیم و در واپسین دقایق روی گل به خودی، هروه رنار به کی‌روش باخت!

حالا دراگان اسکوچیچ و تیمی که باید مقابل انگلیس و امریکا و یکی از سه تیم پلی‌آف اروپا (اسکاتلند، ولز یا اوکراین) بایستد. نگاهی به اتفاقات قبلی و تجربه ما با مربیان مختلف بهترین متر برای قضاوت است؛ شاید اگر جای دراگان، کی‌روش هم روی نیمکت ایران بود، من باز هم به صعود امیدوار نیستم و باور ندارم که فوتبال ایران می‌تواند یکی از 16 تیم برتر دنیا باشد. تنها انتظارم بازی‌های درخشان، خوب و پرهیجان است. مشابه آنچه در 2018 رخ داد می‌تواند بهترین اتفاق برای ما باشد. این نظر کاملاً شخصی است و شاید خیلی‌ها با این نظر موافق نباشند.